تلفیق و تفسیر برداشت های مقاومت ویژه الکتریکی و لرزه نگاری انکساری برای شناسایی ساختارهای زیرسطحی در محل سد چومان (استان کردستان)

به منظور بررسی وضعیت لایه های زمین، تعیین عمق سنگ کف مقاوم، بررسی ناپیوستگی های جانبی (از قبیل شکستگی ها) و بی هنجاری های محلی مانند حفره های احتمالی ساختگاه سدچومان، اقدام به برداشت، پردازش و تفسیر داده¬های مقاومت ویژه الکتریکی و لرزه نگاری شکست مرزی شده است. هدف از این تحقیق، تلفیق یا ترکیب نتایج این دو روش، در شناسایی ساختارهای زیرسطحی می باشد. در این تحقیق، از روش لرزه نگاری شکست مرزی با تعیین سرعت انتشار امواج فشاری و برشی در لایه ها و روش مقاومت ویژه الکتریکی با دو آرایه الکترودی شلومبرژه و crp استفاده شده است. روش لرزه نگاری شکست مرزی با برداشت 24 پروفیل برای ثبت امواج فشاری و امواج برشی انجام شده و بررسی های ژئوالکتریک شامل 400 سونداژ الکتریکی با آرایه الکترودی شلومبرژه و 100 ایستگاه اندازه گیری با آرایه الکترودی crp بوده که سونداژهای الکتریکی در امتداد 28 پروفیل و اندازه گیری های crp در راستای 3 پروفیل در نظر گرفته شده است. نتایج ارائه شده حاکی از پاسخ دهی خوب روش مقاومت ویژه الکتریکی در بررسی ساختارهای زیرسطحی بوده است. همچنین در این تحقیق، بخشی از مهمترین پارامترهای مهندسی خاک در ساختگاه سد چومان به روش لرزه نگاری تعیین شده و مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. ابتدا پیش پردازش¬های معمول بر روی داده ها انجام گرفت و نمودارهای زمان - فاصله برای هر پروفیل به شکل جداگانه ترسیم گردید. در ادامه این نمودارها به روش زمان رسید دوطرفه تعمیم یافته پردازش و سپس تفسیر گردیدند. بدین ترتیب مقاطع ساختاری سنگ بستر به دست آمد که تغییرات عمقی سنگ بستر را نشان می¬دهد. در این پروفیل ها، سنگ بستر تغییراتی بین 3 تا 12 متر را نشان می دادند که بیانگر ضخامت اندک رسوبات آبرفتی بود. در ادامه، با توجه به تعیین سرعت های موج فشاری و برشی در لایه ها، پارامترهایی مانند شاخص تراکم، شاخص ماده، گرادیان چگالی و نسبت تنش در منطقه محاسبه شد. بر اساس نتایج مربوط به مقادیر سرعت انتشار امواج فشاری و امواج برشی، بی هنجاری قابل ملاحظه ای که توجه به آن از اهمیت چندانی برخوردار باشد، تشخیص داده نشده است. بر این اساس، نتایج سرعت انتشار امواج در محل گسل هایی که در محدوده ساختگاه واقع شده اند، حاکی از کاهش تأثیر شکستگی می باشد و لایه ها از تراکم نسبی برخوردارهستند. با توجه به نتایج حاصل از تلفیق مطالعات لرزه نگاری انکساری و ژئوالکتریک در نرم افزار gis و آشکارسازی گسل در بخش مرکزی که دارای کیفیت بالاتری نسبت به بخش های دیگر محدوده می باشد، می توان با اجرای تمهیدات لازم جهت کنترل گسل در این بخش، فعالیت های احداث سد را آغاز کرد.